Robisz zakupy on-line? Sprawdź sklep, zanim coś kupisz, aby nie paść ofiarą cyberzłodziei!
Jest okres pandemii, twoje dziecko kolejny miesiąc uczestniczy w zajęciach on-line, dlatego decydujesz się na zakup nowego laptopa, jako prezentu pod choinkę. Na początku chcesz kupić produkt stacjonarnie, bezpośrednio w sklepie komputerowym, ale w Internecie trafiasz na stronę, gdzie cena tego samego laptopa jest o wiele niższa! Nie zastanawiając się dłużej, rejestrujesz się na stronie sprzedawcy, zatwierdzasz wszystkie regulaminy oraz inne wyskakujące okienka i kupujesz produkt z dostawą do domu. Jednak tuż przed świętami, kiedy kurier dostarcza twoją paczkę okazuje się, że towar jaki otrzymałeś jest wadliwy lub uszkodzony, a jego stan faktyczny nie zgadza się z opisem na stronie. Zdenerwowany całą sytuacją i brakiem prezentu na święta, chcesz zwrócić towar do sklepu… i wtedy okazuje się, że sklep, w którym dokonałeś zakupu nie chce przyjąć laptopa z powrotem, nie odpisuje na twoje wiadomości, numer kontaktowy podany na stronie jest nieaktywny, a ty uświadamiasz sobie, że właśnie padłeś ofiarą oszustwa.
Podobnych scenariuszy jest znacznie więcej, a inne zagrożenia jakie czyhają na Nas podczas robienia zakupów on-line to m.in.: opóźnienia wysyłki, brak wysłania towaru lub brak dowodu jego zakupu, wykorzystanie naszych danych osobowych w celu zaciągnięcia kredytu lub opróżnienie naszego konta w banku kompletnie do zera.
Jak więc kupować on-line, aby nie rezygnować z tej wygodnej, zwłaszcza podczas pandemii, formy robienia zakupów i nie dać się oszukać?
A jeżeli już padliśmy ofiarą nieuczciwego sprzedawcy, gdzie szukać pomocy, aby odzyskać utracone środki?
Aby przestrzec się przed oszustwem w Internecie koniecznie:
- Sprawdź sklep, w którym kupujesz
Jeżeli sklep nie istnieje na rynku zbyt długo, nie posiada żadnej opinii kupujących, a przede wszystkim nie ma na jego stronie dostępnego regulaminu – zrezygnuj z zakupów w tym
e-sklepie. Wiarygodny sklep to taki, który funkcjonuje na rynku już przynajmniej kilka lat, ma swoją siedzibę na terenie państwa przynależącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, posiada sprawny adres e-mailowy i numer kontaktowy, ma dużo polubień na Facebooku, a strona jest profesjonalna i nie zawiera błędów językowych. Dobrze przygotowana strona posiada informacje o ochronie danych osobowych oraz regulamin, w którym dokładnie zostały podane również dane i adres twojego sprzedawcy (przed zakupem, najlepiej sprawdź je w CEIDG lub w KRS).
Bądź ostrożny, jeżeli sklep żąda od Ciebie podania zbyt dużej ilości danych osobowych, takich jak pesel lub numer dowodu osobistego oraz jeżeli strona domaga się pobrania jakiś dodatkowych wtyczek lub aplikacji – zrezygnuj z zakupów na tej stronie.
- Dokładnie zapoznaj się z opisem produktu
Produkt, który pochodzi od uczciwego sprzedawcy, zawiera rzetelny opis, informacje o stanie technicznym oraz sprecyzowane warunki i koszty dostawy (termin również powinien być precyzyjnie określony, zwróć uwagę, aby nie był on dłuższy niż 30 dni). Upewnij się, że cena towaru nie jest podejrzanie zaniżona lub nie ma gdzieś zapisanych drobnym drukiem informacji o ukrytych kosztach. Ustawowy czas odstąpienia od umowy to 14 dni i możesz z tego prawa skorzystać jeszcze przed otrzymaniem towaru. Jeżeli skutecznie odstąpiłeś od umowy, masz prawo do domagania się zwrotu pieniędzy oraz prawo do reklamacji w ramach rękojmi, na okres 2 lat od otrzymania towaru – upewnij się, że sprzedawca podał te informacje, sprecyzował na jakich warunkach oraz w jakim terminie możesz to zrobić. Niektóre sklepy mają wydłużony czas odstąpienia od umowy i dodatkowo zapewniają wysłanie produktu z powrotem do sklepu na koszt własny.
- Sprawdź, na jaki adres należy odesłać wadliwy towar
Czasami może się zdarzyć tak, że kupujemy w polskim sklepie internetowym, który jest tylko pośrednikiem, a tak naprawdę sprzedawcą jest jakiś podmiot zarejestrowany np. w Chinach lub Tajlandii. Pamiętajmy, że wadliwy towar zawsze należy odesłać do siedziby sprzedającego, a nie do pośredników. Trzeba być bardzo ostrożnym, bo w takim przypadku możemy mieć duże problemy z odesłaniem towaru lub odzyskaniem pieniędzy. W przypadku sklepów nie znajdujących się na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie mają zastosowania polskie przepisy tylko zasady kraju, w którym ma siedzibę sprzedający.
- Unikaj przekierowania Cię przez sklep na inne strony
Jeżeli podczas dokonywania zakupu, wyskakują Ci podejrzane komunikaty w stylu „Kliknij tutaj, aby kupić szybciej” lub „kup tutaj, aby skorzystać ze specjalnej zniżki” – zrezygnuj z dokonania zakupu na takiej stronie. Często sklep po podaniu przez Ciebie danych kontaktowych próbuje poprzez wiadomości e-mailowe lub SMS-y przekierować na podejrzane domeny pod przykrywką wymogu niewielkiej dopłaty do wcześniej ustalonej ceny i realizacji przelewu na kwotę np. 0,01 PLN. Jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ jesteśmy narażeni na niepowołane wykorzystanie naszych danych oraz obciążenie naszego konta bankowego na ogromne sumy pieniędzy. Musisz wyzbyć się myślenia, że wszystkie reklamowane strony np. na Facebook-u, muszą istnieć w rzeczywistości. Najlepiej wpisz adres pożądanej strony przez wyszukiwarkę i nie klikaj w żadne podawane linki.
- Korzystaj z bezpiecznych form płatności on-line
Upewnij się, że po przekierowaniu na stronę Twojego banku adres witryny ma początek „https://” oraz symbol zamkniętej kłódki, która potwierdza bezpieczeństwo połączenia z bankiem. Miej zainstalowany program antywirusowy z legalnego źródła i często zmieniaj hasła. Płatność kartą on-line zabezpiecza chargeback . Jeżeli zostaniesz oszukany, możesz złożyć reklamację w banku, a ten przeleje Ci pieniądze z powrotem na konto. Warto korzystać z wiarygodnych pośredników, bo często mają oni własne systemy gwarantujące bezpieczeństwo transakcji.
Co zrobić, jeżeli pomimo zachowania środków ostrożności i tak zostaliśmy oszukani?
Oszustwa internetowe są niestety bardzo powszechne i przybierają rozmaite formy. Często nawet jeżeli bardzo się staramy to padamy ofiarą oszustów i profesjonalnych cyberzłodziei. Jeżeli Ci się to przytrafiło – oto kilka rzeczy, które powinieneś zrobić:
- zawiadom firmę hostingową lub rejestratora domeny o podejrzanej stronie internetowej. (Możesz również samodzielnie zweryfikować adres strony za pomocą www.dns.pl lub www.whois.domaintools.com dla domen zagranicznych).
- Jeżeli towar do nas nie trafił, skradziono nam pieniądze i nie mamy kontaktu ze sprzedawcą:
– zawiadom organy ścigania: policję lub prokuraturę. Możesz też skorzystać z bezpłatnej infolinii konsumenckiej pod numerem 801 440 220 lub 22 290 89 16 oraz napisać na wskazany adres e-mailowy: [email protected],
– w celu sporządzenia odpowiedniego pisma lub złożenia reklamacji, skorzystaj z pomocy Powiatowego Rzecznika Konsumentów. Kontakt do takiej osoby znajdziesz na stronie internetowej twojego Starostwa Powiatowego,
– sprawami transgranicznymi dotyczących państw: UE, Norwegii, Islandii i Wielkiej Brytanii, zajmuje się Europejskie Centrum Konsumenckie – tel. 22 55 60 600.
Więcej o prawach konsumenckich znajdziesz na stronie www.prawakonsumenta.uokik.gov.pl